Omuz, El ve Kol Robotu Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Modern fizik tedavi uygulamaları, gelişen teknolojiyle birlikte daha hızlı, güvenli ve etkili hale gelmiştir. Özellikle nörolojik ve ortopedik hastalıklarda el, kol ve omuz bölgesindeki hareket kabiliyetini yeniden kazandırmak amacıyla kullanılan robotik cihazlar, fizyoterapide çığır açan gelişmeler arasında yer alır.

Omuz, el ve kol robotları; kas-iskelet sistemi veya sinir sistemi hasarı sonucu bu bölgelerde meydana gelen hareket kayıplarını hedef alarak, bireyin fonksiyonel bağımsızlığını yeniden kazandırmayı amaçlar. Bu yazıda, bu robotların temel özellikleri, uygulama alanları ve hangi hastalıklarda kullanıldığını detaylıca ele alacağız.

Omuz, El ve Kol Robotları Nedir? Nasıl Çalışır?

Robotik üst ekstremite cihazları; omuz, dirsek, el bileği ve parmak hareketlerini destekleyen, gelişmiş sensör ve yazılımlarla donatılmış rehabilitasyon araçlarıdır. En yaygın kullanılan robotlar arasında şunlar yer alır:

Armeo: Omuz ve dirsek hareketlerini destekleyen, sanal gerçeklik eşliğinde egzersiz sunan bir cihazdır.
Amadeo: Parmak hareketlerini destekleyen, her parmağa özel motorlu yapıya sahip el robotudur.
Gloreha: El fonksiyonlarını pasif ve aktif şekilde destekleyen, eldiven tipi bir rehabilitasyon sistemidir.

Bu cihazlar, hastaya özel olarak ayarlanır ve kişinin motor kontrol seviyesine göre pasif, asistif ya da aktif modlarda çalışabilir.

Robotik Rehabilitasyonun Üst Ekstremiteye Faydaları

Kas gücünü artırır.
Sinir-kas koordinasyonunu geliştirir.
El-göz koordinasyonunu destekler.
Hareket tekrarlarını artırarak beyin plastisitesini güçlendirir.
Günlük yaşam becerilerine doğrudan katkı sağlar (yemek yeme, yazı yazma, nesne taşıma gibi).

1. İnme (Felç) Sonrası Üst Ekstremite Rehabilitasyonu

İnme, beynin bir bölgesine giden kan akışının kesilmesiyle ortaya çıkar. Bu durum, özellikle vücudun bir tarafında el, kol ve omuz fonksiyonlarını kaybettirebilir. Robotik cihazlar, erken dönemde bile pasif egzersiz sağlayarak kas atrofisini önler ve hareketin beyne yeniden öğretilmesini destekler.

2. Parkinson Hastalığında Kol ve El Rehabilitasyonu

Parkinson hastalarında bradikinezi (hareket yavaşlığı), titreme ve ince motor bozuklukları sık görülür. Günlük aktivitelerde zorluk yaşanır. Robotik rehabilitasyon, titreme dışında hareket kontrolünü yeniden kazandırmak ve hastanın fonksiyonel becerilerini artırmak için etkili bir yöntemdir.

3. Travmatik Beyin Hasarlarında Kol-El Robotik Terapisi

Kaza, düşme veya travmaya bağlı beyin hasarları sonrası üst ekstremite fonksiyonlarında kayıplar görülebilir. Bu tür hasarlarda yeniden öğrenme süreci çok önemlidir.

Robotik Uygulama:

Aktif yardımlı egzersizlerle motor öğrenme
Yüksek tekrarla hareket paternlerinin yerleştirilmesi
Sanal görevlerle dikkat ve algı düzeyinin geliştirilmesi

Robotik sistemler, beyin plastisitesini tetikleyerek hem motor hem bilişsel gelişimi aynı anda destekler.

4. Serebral Palsi (SP) ve Çocuklarda El-Kol Rehabilitasyonu

Serebral palsili çocuklarda genellikle spastisite ve koordinasyon bozukluğu nedeniyle el-kol fonksiyonlarında belirgin kısıtlılık yaşanır. Çocuklar için özel programlar sayesinde tedavi hem etkili hem eğlenceli hale gelir.

5. Ortopedik Travmalar ve Cerrahi Sonrası Rehabilitasyon

Kırıklar, sinir sıkışmaları, tendon yaralanmaları ya da omuz ameliyatları sonrasında hareket kabiliyetinin yeniden kazanılması gerekir. Cerrahi sonrası iyileşme sürecinde kas ve eklem hareketini erken kazandırmak, daha kalıcı sonuçlar elde etmeyi sağlar.

6. Multiple Skleroz (MS) Hastalarında Üst Ekstremite Rehabilitasyonu

MS hastalarında zamanla kas gücünde azalma, kas sertliği ve koordinasyon bozuklukları gelişebilir. Robotik cihazlar sayesinde MS hastalarının el ve kol fonksiyonları korunabilir ve ilerleme yavaşlatılabilir.

7. Spinal Kord Yaralanmalarında Üst Ekstremite Kazanımı

Omurilik yaralanmaları sonrası oluşan tetrapleji durumlarında kol ve el fonksiyonları büyük önem taşır. Robotik egzersizlerle kişi, bağımsız yaşam becerilerini yeniden kazanabilir.

Robotik Rehabilitasyonun Avantajları Nelerdir?

Yüksek tekrar imkânı sunar: Geleneksel terapiye göre 5-10 kat daha fazla tekrarla öğrenmeyi hızlandırır.
Objektif veri sağlar: Tedavi süreci bilimsel olarak ölçülür ve izlenir.
Motivasyon artırıcıdır: Görsel geribildirim ve görev temelli egzersizler hastanın ilgisini canlı tutar.
Güvenlidir: Dozaj kontrollü egzersiz sayesinde yanlış yüklenme riski yoktur.

Yatılı Fizik Tedavi Programlarında Robotik Rehabilitasyonun Rolü

Robotik Rehabilitasyon Merkezimizde yatılı tedavi gören hastalarda:

Günde 1-2 seans robotik kol-el-omuz rehabilitasyonu uygulanır.
Her hasta için bireysel hedeflere göre program hazırlanır.
Ergoterapi desteği ile günlük yaşam becerileri desteklenir.
Tedavi süreci haftalık ölçüm ve raporlamalarla izlenir.

Bu sayede hasta, sadece bir uzvunu değil; yaşam kalitesini, bağımsızlığını ve özgüvenini de geri kazanır.

Sonuç olarak,

El, kol ve omuz hareketleri; yemek yemek, yazı yazmak, banyo yapmak, giyinmek gibi hayatın temel parçalarıdır. Bu bölgelerdeki kayıplar kişinin sadece fiziksel değil, psikolojik ve sosyal sağlığını da etkiler. Robotik omuz, el ve kol rehabilitasyon sistemleri sayesinde bu fonksiyonlar bilimsel, güvenli ve kişiselleştirilmiş şekilde yeniden kazandırılabilir.

Eğer siz de ya da bir yakınınız yukarıda sayılan hastalıklardan biriyle mücadele ediyorsa, Robotik Rehabilitasyon Merkezimizde sunulan el-kol robotu uygulamaları hakkında bilgi almak için bizimle web sitemiz ya da telefon numaramız üzerinden iletişime geçebilirsiniz.