El Bileği Kırığı Sonrası Fizik Tedavi Süreci
El Bileği Kırığı Sonrası Fizik Tedavi Süreci
El bileği kırığı, hem günlük yaşamı hem de mesleki fonksiyonları ciddi şekilde etkileyebilen yaygın bir ortopedik yaralanmadır.
El bileği, ince ve karmaşık yapısı sayesinde yüksek hareket kabiliyetine sahiptir; ancak bu özellik, aynı zamanda travmalara karşı duyarlılığını da artırır.
Kırık sonrasında uygulanan cerrahi veya alçı tedavisi, kemik bütünlüğünü yeniden sağlar; ancak bu sürecin ardından el bileğinde sertlik, kas zayıflığı ve hareket kısıtlılığı ortaya çıkabilir.
İşte tam bu noktada fizik tedavi ve robotik rehabilitasyon, el bileği fonksiyonlarını geri kazandırmada kritik bir rol oynar.
Bu yazımızda el bileği kırığı sonrası fizik tedavi süreci, kullanılan yöntemler ve robotik rehabilitasyonun sağladığı avantajlar ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
El Bileği Kırığı Nedir?
El bileği kırığı (radius distal kırığı), ön kol kemiği olan radius’un bileğe yakın kısmında meydana gelen bir kırık türüdür.
Bu yaralanma genellikle düşme, trafik kazası, spor yaralanması veya ani darbe sonucu oluşur.
En sık görülen kırık tipleri:
- Colles Kırığı: Düşme sonucu elin geriye doğru bükülmesiyle oluşur.
- Smith Kırığı: Elin içe doğru bükülmesiyle meydana gelir.
- Intraartiküler Kırık: Eklem yüzeyini etkileyen ciddi kırıklardır.
Kırığın tipi, tedavi süresini ve fizik tedavi programının içeriğini belirleyen en önemli faktördür.
El Bileği Kırığı Belirtileri
- Şiddetli ağrı ve şişlik
- El bileğinde şekil bozukluğu
- Hareket kısıtlılığı
- Morarma veya ciltte renk değişimi
- Kavrama gücünde azalma
Tedavi edilmediğinde veya yanlış rehabilitasyon uygulandığında bu belirtiler kalıcı hale gelebilir.
El Bileği Kırığı Sonrası Neden Fizik Tedavi Gereklidir?
Kırık sonrası kemik iyileşmesi tamamlandığında bile çevre dokularda (kas, tendon, bağ ve eklem kapsülü) sertleşme ve zayıflık gelişir.
Bu durum el bileğinin normal fonksiyonlarını yerine getirmesini engeller.
Fizik tedavinin temel amacı, kas kuvvetini ve eklem hareket açıklığını geri kazandırmak, ödemi azaltmak ve günlük yaşam aktivitelerine dönüşü hızlandırmaktır.
Fizik tedavinin hedefleri:
- Eklem sertliğini azaltmak
- Kas gücünü artırmak
- Dolaşımı düzenlemek
- Ağrıyı kontrol altına almak
- Kavrama becerisini yeniden kazandırmak
- Fonksiyonel bağımsızlığı sağlamak
Erken dönemde başlanılan profesyonel bir fizyoterapi süreci, kalıcı hareket kısıtlılığı riskini en aza indirir.
El Bileği Kırığı Sonrası Fizik Tedavi Süreci
Tedavi süreci, kırığın tipi, uygulanan cerrahi yöntem ve hastanın iyileşme hızına göre değişir.
Ancak genellikle üç temel evreye ayrılır:
1. İmmobilizasyon (Sabit Kalma) Dönemi – Alçı veya Atel Süreci
Bu dönemde amaç, kırığın düzgün kaynamasını sağlarken kas erimesi ve dolaşım bozukluğunu önlemektir.
Uygulamalar:
- Parmak hareket egzersizleri
- Dirsek ve omuz egzersizleri (kan dolaşımını korumak için)
- Kas stimülasyonu (elektroterapi ile kas aktivitesini sürdürme)
Bu dönemde bilekten ziyade çevre eklemler aktif tutulur.
2. Alçı veya Atel Çıktıktan Sonraki Erken Rehabilitasyon Dönemi
Bu evre, fizik tedavinin en önemli aşamasıdır.
Kemik kaynaması tamamlanmıştır; ancak kaslar zayıf, eklem hareketleri kısıtlı ve ağrılı olabilir.
Tedavi hedefleri:
- Eklem hareket açıklığını artırmak
- Kas gücünü geri kazandırmak
- Ödem ve ağrıyı azaltmak
Uygulamalar:
- Manuel terapi: Eklem mobilizasyonu ile hareket kısıtlılığı azaltılır.
- Isı uygulamaları (Hot pack, parafin banyosu): Kas gevşemesi ve dolaşım artışı sağlar.
- Germe egzersizleri: Sertleşmiş kas ve tendonları esnetir.
- Robotik el ve bilek rehabilitasyonu: Amadeo Hand veya Armeo Power gibi cihazlarla hareket paternleri öğretilir.
3. Fonksiyonel Rehabilitasyon Dönemi
Bu aşamada amaç, hastayı günlük yaşam aktivitelerine hazırlamaktır.
Artık egzersizler daha aktif ve fonksiyonel hale gelir.
Uygulamalar:
- Dirençli egzersizler (Thera-band, küçük ağırlıklar)
- Kavrama ve el sıkma çalışmaları
- İnce motor beceri egzersizleri (yazma, tutma, düğme ilikleme)
- Robotik destekli koordinasyon eğitimi
- Ergoterapi (günlük yaşam aktivitelerine uyum eğitimi)
Bu dönemde robotik cihazlar sayesinde hareketler doğru ve güvenli şekilde tekrarlanır, motor öğrenme süreci hızlanır.
Robotik Rehabilitasyonun El Bileği Kırığı Tedavisindeki Rolü
Robotik rehabilitasyon, geleneksel fizik tedaviye göre daha hassas, ölçülebilir ve motivasyonu yüksek bir tedavi süreci sunar.
Faydaları:
- Kas aktivasyonunu artırır.
- Denge ve postürü geliştirir.
- Yorgunluğu azaltarak daha uzun süreli egzersiz imkânı sunar.
Robotik Rehabilitasyonun Sağladığı Avantajlar
- Tekrarlanabilir ve Doğru Hareket Kalıpları:
Robotlar, her hareketi doğru pozisyonda yaptırarak yanlış öğrenmeyi engeller. - Kas ve Sinir Aktivasyonunu Artırır:
Beyin ile kaslar arasındaki sinir yollarını yeniden aktive eder. - Hedefe Yönelik Egzersiz İmkânı:
Hastanın ihtiyacına özel programlar oluşturulur. - Motivasyonu Yükseltir:
Sanal gerçeklik ve oyun tabanlı egzersizler tedaviye eğlenceli bir boyut kazandırır. - Veriye Dayalı Takip:
Cihazlar hastanın ilerlemesini milimetrik olarak kaydeder, objektif sonuçlar sağlar. - Rehabilitasyon Süresini Kısaltır:
Yoğun ve sürekli uyarılar sayesinde iyileşme süreci hızlanır.
El Bileği Kırığı Sonrası Ergoterapi
Robotik rehabilitasyonla birlikte ergoterapi, el bileği kırığı sonrası iyileşmenin en önemli tamamlayıcısıdır.
Amaç, hastanın günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız hale gelmesidir.
Ergoterapi çalışmaları:
- El-göz koordinasyonu egzersizleri
- El fonksiyon testleri
- Nesne tutma, yazı yazma ve ince motor aktiviteleri
- Fonksiyonel görev eğitimi (örneğin bardak kaldırma, kaşık tutma)
Bu uygulamalar, hastanın kas gücünü fonksiyonel becerilere dönüştürmesine yardımcı olur.
Ağrı ve Ödem Kontrolü
El bileği kırığı sonrası ödem (şişlik) ve ağrı sık görülür.
Tedavi sürecinde bu şikâyetleri azaltmak için fizik tedaviye destekleyici uygulamalar eklenir:
- Manuel lenf drenajı (ödemi azaltmak için)
- Kriyoterapi (soğuk uygulama ile ağrı azaltma)
- TENS ve ultrason tedavisi (kas gevşemesi ve ağrı kontrolü için)
Bu yöntemler, iyileşme sürecinin daha konforlu geçmesini sağlar.
Ev Egzersizleri ve Hasta Eğitimi
El bileği kırığı tedavisinde merkezde yapılan egzersizlerin yanı sıra, hastaya özel ev egzersiz programları da hazırlanır.
Fizyoterapist tarafından gösterilen basit hareketlerin evde düzenli yapılması, tedavi etkinliğini artırır.
Evde dikkat edilmesi gerekenler:
- Elin uzun süre hareketsiz kalmaması
- Gün içinde bileğin nazikçe hareket ettirilmesi
- Ağrı sınırı aşılmadan egzersiz yapılması
- Günlük aktivitelerin (örneğin yazma, ütü yapma) yavaşça yeniden başlatılması
Yatılı veya Yoğun Fizik Tedavi Gerektiren Durumlar
Bazı hastalarda kırık sonrası komplikasyonlar (örneğin sinir zedelenmesi, ciddi kas sertliği veya ameliyat sonrası yapışıklıklar) gelişebilir.
Bu durumlarda yatılı fizik tedavi veya yoğun rehabilitasyon programları tercih edilir.
Bu programlarda hasta, profesyonel fizyoterapist gözetiminde günün büyük kısmını egzersizlerle geçirir ve hızlı ilerleme sağlanır.
Robotik Rehabilitasyon Merkezi’mizin Yaklaşımı
Robotik Rehabilitasyon Merkezi, el bileği kırığı sonrası hastalar için kişiye özel, modern ve bilimsel bir tedavi süreci sunar.
Merkezimizde uygulanan hizmetler:
- Nörolojik ve ortopedik değerlendirme
- Robotik el ve kol rehabilitasyonu (Amadeo, Armeo Power, Exoskeleton)
- Manuel terapi ve kas güçlendirme egzersizleri
- Ergoterapi ve fonksiyonel eğitim
- Elektroterapi ve ağrı yönetimi
- Bireysel takip ve ev egzersiz desteği
Amaç, hastanın güçlü, esnek ve işlevsel bir el bileğine yeniden kavuşmasıdır.
Sonuç
El bileği kırığı sonrası fizik tedavi, sadece hareket kabiliyetini değil, kişinin günlük yaşam kalitesini de geri kazandıran bir süreçtir.
Klasik egzersizlerle desteklenen robotik rehabilitasyon uygulamaları, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
Erken dönemde başlanmış, kişiye özel planlanmış ve disiplinli biçimde yürütülen fizik tedavi sayesinde hastalar;
- ağrısız,
- güçlü,
- esnek
bir el bileğine yeniden kavuşabilirler.
Robotik Rehabilitasyon Merkezi, modern teknoloji ve uzman fizyoterapist kadrosu ile her hastasına yeniden özgürce hareket edebilmenin gücünü kazandırmayı hedeflemektedir. Detaylı bilgi ve randevu işlemleri için web sitemiz veya telefon numaramız aracılığı ile bizlere ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.
Yorum Yapın